TXILEKO LURRIKADA

Txilen,Otsaileko 27an izan zen, larunbat gaueko hiru t´erdiak aldera. Lurra mugitzen hasi zen Richter eskalan 8,8 graduko astindua jasanez. Gero tsunamia, olatu erraldoia, kostaldetik sartu zen, hiri, herri eta herrixkak are gehiago suntsituz,Itsasoa 30 metro sartu zen herri batzuetan, 12 metroko olatuak sortuz. 800 hildako baino gehiago utzi ditu lur barneko plaken. mugimendu honek. Richteren eskalan 8,8 graduko lurrikara gertatu zen.

Lurrikara honek kalte material ikaragarriak eta heriotza asko sortzeaz gain, lurraren ardatza mugidu du.

Hau bakarrik gertatu izan da 7 alditan, lurrikara oso indartsua izan behar delako eta leku zehatz baten eman behar delako. Lurraren plaka tektonikoen mugimenduak, lurraren dinamikan aldaketak ekartzen dituzte, beste arazo batzuk sortuz.

BERE IBILBIDEA DENBORA PASA AHALA...







KALTEAK:

NASA Estatu Batuetako Espazio Agentziak jakitera eman duenez, ikarak Lurraren irudizko ardatza zortzi zentimetro lekualdatu du eskerreruntz, hau da, planetaren masa orekatzen den lerroa.

Baina ez hori bakarrik; Richter eskalan 8,8 gradu izan dituen lurrikara horrek Lurra eguskiarekiko egiten duen mugimendua arintzea ekarri du eta eguna 1,26 mikrosegundu laburtu egin du.
Richard Grossen arabera, mugimendu sismikoek ehunka metrotara mugiarazi ahal dituzte arrokak eta Lurreko masa eraldatu, eta, hala, haren errotazioan (http://www.youtube.com/watch?v=eKf0cUhg1m0) eragin.
Eragiketa zorrotza baliatu dute ondorio horretara iristeko.

AZALPEN BAT

Egunaren murrizketa hau azaltzeko adibiderik onena “bailarina efektua” da; bailarina batek oin batez bueltaka dabiltzanean, besoak zabaltzen ditu mugimendua lasaia izateko eta azkarrago joateko ordea, besoak zabalduko ditu.

Lurraren biraketa mugimendua azkarragoa egin zen zonalde ekuatorialaren materia distribuzioa aldatzerakoan, errotazio erritmoa aldatuz. Hala ere, zaila da aldaketa Hauek nabaritzea oso txikiak direla eta.

ZONALDEA...

Haizea Fernandez