Einstein eta argia.

Bideo hauetan Carl Saganek asalpen oso ona ematen du argiaren iguruko gertaeraz. Hau azaltsen da bi bideo hauetan:

Einstenek bere buruari galdetu egin zion nolako aldaketak gertatuko ziren argiaren abiadura izanda eta galdera honetatik bi idei oso garrantzitsuetara eldu zen.
Einstenek mekanika klasikoari aldaketak erakarri zion. Gizon honek argi hutsi zuen abiadura handietan lan egiten bada erregela batzuk ulertu egin behar dira, erregela hauei errelatibitatearen teoria deitu zion. Objetu baten argia BETI abiadura berdinean mugitu egingo da, mugitzen edo geldirik badago eta ez da objetuaren abiadura eta argiarena gehituko. Ezin daiteke argiaren abiadura gainditu ez berdindu, limite kosmiko antzera izango da, unibertsoko erregela fundamentala.
Argiaren abiadura sistema erreferentzi inertsial guztietan berdina da.

Argiaren abiadura hutsean "c" konstante unibertsal bat da eta argi iturriaren mugimenduari independentea, hau da argi iturria mugitzen bada ez du argiaren abiadura aldatuko baina bai efektu adierazgarri batzuk sortuko ditu.
Norbaitek argiaren abiadurara ezin da mugitu, baina %99,9-ra mugituko balitz efektu batzuk jasango ditu. Bidaiari horren kanpo bisuala estutuko zen (bideoaren antzera) eta guztia argiaren abiadurara (argiaren abiaduraren %99,9-ra) mugitzen dela irudiko zaio. Bidaiaria ikusten duen edonork ahurrez ahurre ikusten badu urdinez tintatua dagoela irudiko zaio, ondotik pasatzerakoan bidaiaria estutua dagoela irudituko zaio eta urruntzean gorriz tintatuta dagoela. Kolore urdina uhin longitude txikia delako ematen da eta gorria uhin luzera handia delako, hau Doppler efektuaz esagutzen da.
Doppler efektua ez da gertatzen den efektu adierazgarri bakarra, bidaiariak denboraren dilatazioaren paradoja jasango du. Bidaiariarentzako minutuak edo horduak bakarrik pasatu direla irudiko zaio baina besteentzako hilabeteak edo urteak pasatu dira. Argiaren abiaduran mugitzen diren partikula atomikoak deterioro txikiagoa jasaten dute.
Hau jakinda, gizakiak argiren abiadura mugitzeko espazio ontzia asmatzen badu eta zenbait urte ematen baditu planeta batera bidaiatzen eta itzultzen etxera eltzerakoan tripulazioak ezagutzen zuten gendeak urte hoiek jasango dute baina tripulazioak egun batzuk bakarrik.

Egilea: AsierRL